Stosowanie antybiotyków w profilaktyce zapalenia wsierdzia jest powszechnie przyjęte, chociaż zalecenia i doświadczenia kliniczne znanych ośrodków kardiologicznych różnią się znacznie i zmieniają w czasie. Wskazania są ustalane empirycznie na podstawie oceny: 1) ryzyka wystąpienia bakterie- mii wywołanej przez drobnoustroje, powodujące zapalenie wsierdzia, 2) ryzyka rozwoju choroby wywołanej przez te bakterie i 3) wrażliwości na antybiotyki.
Tradycyjna profilaktyka paciorkowcowego zapalenia wsierdzia obejmuje stosowanie ampicyliny, w warunkach ambulatoryjnych doustnie w dawce 3 g, przed ekstrakcją zębów i innymi zabiegami stomatologicznymi. Postępowanie takie jest zalecane przez autorytety w Stanach Zjednoczonych i Anglii ( 22, 25). Jednocześnie osiągalne są dane na temat braku skuteczności takiej profilaktyki w określonej sytuacji klinicznej (12), czego można oczekiwać także po stosowaniu innych schematów postępowania. Zalecenia podane przez autorów, oparte na empirycznej ocenie ryzyka choroby i prawdopodobnej etiologii są następujące:
– 1. Małe ryzyko – naturalne zastawki, chory bez obciążeń kardiologicznych, istotnych chorób współistniejących i przewlekłych okołozębowych ognisk zakażenia:
– a) ekstrakcja zęba: jedna dawka augmentyny p.o. (2 tabletki po 375 mg)
– b) badanie endoskopowe układu oddechowego, układu moczowego, przewodu pokarmowego i inne zabiegi inwazyjne: bez profilaktyki
– c) planowe usunięcie migdałków, częste anginy w wywiadzie: augmenty- na i.v. przez 2-3 dni.
– 2. Małe ryzyko (jak w p. 1) – uczulenie na beta-laktamy: klindamycyna lub erytromycyna p.o.
– 3. Średnie ryzyko – własne zastawki, wada serca, wypadanie płatka zastawki, cukrzyca, reumatoidalne zapalenia stawów, gorączka reumatyczna, hemodializa, przewlekle stosowane małe dawki steroidów:
– a) wskazania do profilaktyki jak w p. 1 przed zabiegiem augmentyna 1,2 g i. v., przedłużona profilaktyka 2 – 3 dni, lek podany i. v. lub p.o. u chorych uczulonych podaje się wankomycynę lub klindamycynę
– b) mogą być wskazania do zastosowania antybiotyku przed porodem, decyzja ustalana indywidualnie.
– 4. Duże ryzyko – po wszczepieniu sztucznej zastawki i innych protez wewnątrzsercowych immunosupresja spowodowana chorobą i jej leczeniem oraz po przeszczepieniu narządu dotyczy także chorych bez kardiologicznych czynników ryzyka:
– a) wskazania do profilaktyki jak w p. 3 lek podawany i.v.: augmentyna, augmentyna z netilmycyną lub wankomycyna, profilaktyka przedłużona 3-4 doby.
